Gözaltı Süresine İtiraz Dilekçesi

USULE DAİR BİLGİLER;

*** Mahkemelerin vazifeleri kanunla belirlenir. (5271 S. K. m. 3)

*** Barış zamanında, asker olmayan bireylerin Askeri Ceza Kanununda ya da başka kanunlarda yer alan askeri mahkemelerin yargı yetkisine tabi bir suçu tek başına ya da asker şahıslarla iştirâk durumunda prosedüresi durumunda asker olmayan bireylerin tahkîkatları Cumhuriyet savcıları, kovuşturmaları adli yargı mahkemeleri doğrulusunda yapılır. (5271 S. K. m. 3)

*** Davaya bakan mahkeme, vazifeli olup olmadığına kovuşturma evresinin her adımında resen karar verebilir. (5271 S. K. m. 4) Fakat Duruşmada suçun hukukî niteliğinin değiştiğinden bahisle vazifesizlik kararı verilerek dosya alt dereceli mahkemeye gönderilemez. (5271 S. K. m. 6)

*** İddianamenin kabulünden sonra; işin, davayı gören mahkemenin vazifesini aştığı ya da dışında kaldığı anlaşılırsa, mahkeme bir kararla işi vazifeli mahkemeye gönderir. (5271 S. K. m. 5)

*** Adli yargı içersindeki mahkemeler bakımından verilen vazifesizlik kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir. (5271 S. K. m. 5)

*** Yenilenmesi olası olmayanlar dışında, vazifeli olmayan hâkim ya da mahkemece oluşturulan prosedürler hükümsüzdür. (5271 S. K. m. 7)

*** Görev hususu ile alakalı mahkemeler arasında uyuşmazlık çıktığında, vazifeli mahkemeyi ortak yüksek vazifeli mahkeme belirler. (5271 S. K. m. 4)

*** Hakim ya da mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ilaveten hüküm koymadığı durumlarda alakalılerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içersinde kararı veren mercie verilebilecek bir dilekçe ya da tutanağa geçirilmek şartı ile zabıt katibine beyanda bulunmak amacıyla yapılır. Tutanakla belirleme edilen beyanı ve imzayı mahkeme başkanı ya da hakim onaylar (5271 S. K. m. 268).

*** Kararına itiraz edilen hakim ya da mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içersinde, itirazı tetkikya yetki sahibi olan mercie gönderir (5271 S. K. m. 268).

*** İtirazı tetkikya yetki sahibi merciler alçakta gösterilmiştir:

a) Sulh ceza hâkimliği kararlarına oluşturulan itirazların incelenmesi, o yerde aniden çok sulh ceza hâkimliğinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen hâkimliğe; son numaralı hâkimlik amacıyla bir numaralı hâkimliğe; ağır ceza mahkemesinin bulunmadığı yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, yargı etrafında vazife yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine; ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerlerde tek sulh ceza hâkimliği varsa, en yakın ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine aittir.

b) İtiraz üstüne ilk defa sulh ceza hâkimliği doğrulusunda verilen tutuklama kararlarına itiraz edilmesi durumunda da (a) bendindeki usul uygulanır. Fakat, ilk tutuklama talebini reddeden sulh ceza hâkimliği, tutuklama kararını itiraz mercii olarak inceleyemez.

c) Asliye ceza mahkemesi hâkimi doğrulusunda verilen kararlara yapılacak itirazların incelenmesi, yargı etrafında bulundukları ağır ceza mahkemesine ve bu mahkeme ile başkanı doğrulusunda verilen kararlar ile alakalı itirazların incelenmesi, o yerde ağır ceza mahkemesinin aniden çok dairesinin bulunması hâlinde, numara olarak kendisini izleyen daireye; son numaralı daire amacıyla birinci daireye; o yerde ağır ceza mahkemesinin tek dairesi varsa, en yakın ağır ceza mahkemesine aittir.

d) Naip hâkim kararlarına yapılacak itirazların incelenmesi, mensup oldukları ağır ceza mahkemesi başkanına, istinabe olunan mahkeme kararlarına karşı yukarıdaki bentlerde belirti edilen temellara göre bulundukları yerdeki mahkeme başkanı ya da mahkemeye aittir.

e) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları ile Yargıtay ceza dairelerinin temel mahkeme olarak baktıkları davalarda verdikleri kararlara oluşturulan itirazlarda; üyenin kararını vazifeli bulunduğu dairenin başkanı, daire başkanı ile ceza dairesinin kararını numara itibarıyla izleyen ceza dairesi; son numaralı daire söz hususu ise birinci ceza dairesi inceler (5271 S. K. m. 268).

*** İtiraz, kararın yerine getirilmesinin geri bırakılması sonucunu doğurmaz. Fakat, kararına itiraz edilen makam ya da kararı inceleyecek merci, geri bırakılmasına karar verebilir. (5271 S. K. m. 269)

*** İtirazı inceleyecek merci, makale ile yanıt verebilmesi amacıyla itirazı, Cumhuriyet savcısı ve karşı tarafa bildirebilir. Merci, araştırma ve tetkik yapabileceği gibi lüzumlu gördüğünde bunların yapılmasını da emredebilir. (5271 S. K. m. 270)

*** Yapılan itiraz üstüne Cumhuriyet savcısından görüş alınması durumunda, bu görüş şüpheli, sanık ya da müdafiine bildirilir. Şüpheli, sanık ya da müdafii üç gün içersinde görüşünü bildirebilir (5271 S. K. m. 270).

*** Kanunda makalelı olan durumlar gizli kalmak üzere, itiraz ile alakalı duruşma yapılmaksızın karar verilir. Fakat, lüzumlu görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ve sonra müdafi ya da vekil dinlenir. (5271 S. K. m. 271)

*** İtiraz yerinde görülürse merci, aynı vakitte itiraz hususu ile alakalı da karar verir. (5271 S. K. m. 271)

*** Karar olası olan en kısa vakitde verilir. (5271 S. K. m. 271)

*** Merciin, itiraz üstüne verilen kararları kesindir; fakat ilk defa merci doğrulusunda verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir. (5271 S. K. m. 271)

ESASA DAİR BİLGİLER;

*** Gözaltı vakitsi, yakalama yerine en yakın hâkim ya da mahkemeye gönderilmesi amacıyla mecburi vakit hariç, yakalama anından itibaren yirmi dört saati geçemez (5271 S. K. m. 91).

*** Yakalama yerine en yakın hâkim ya da mahkemeye gönderilme amacıyla mecburi vakit oniki saatten çok olamaz (5271 S. K. m. 91).

*** Gözaltına alma, bu tedbirin tahkîkat tarafından mecburi olmasına ve bireyin bir suçu işlediği şüphesini gösteren somut kanıtlerin varlığına bağlıdır. (5271 S. K. m. 91).

*** Suçüstü durumlariyle sınırlı olmak kaydıyla; şahıs ile alakalı alttaki bentlerde belirti edilen suçlarda mülki amirlerce belirlenecek kolluk amirleri doğrulusunda yirmi dört saate kadar, şiddet hadiselerının yaygınlaşarak kamu düzeninin ciddi şekilde bozulmasına yol açabilecek toplumsal hadiseler esnasında ve toplu olarak işlenen suçlarda kırk sekiz saate kadar gözaltına alınma kararı verilebilir. Gözaltına alma namacıylainin ortadan kalkması durumunda ya da prosedürlerin tamamlanması üstüne derhal ve her durumda en geç yukarıda belirti edilen vakitlerin sonucunda Cumhuriyet savcısına, oluşturulan prosedürler ile alakalı bilgi verilerek talimatı tarafında hareket edilir. Birey serbest bırakılmazsa yukarıdaki fıkralara göre prosedür yapılır. Fakat şahıs en geç kırk sekiz saat, toplu olarak işlenen suçlarda dört gün içersinde hakim önüne çıkarılır. Bu fıkra kapsamında kolluk doğrulusunda gözaltına alınan şahıslar ile alakalı da gözaltına dair hükümler uygulanır.

a) Toplumsal hadiseler esnasında işlenen cebir ve şiddet sahibi olan suçlar.

b) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan;

1. Kasten öldürme (madde 81,82), taksirle öldürme (madde 85),

2. Kasten yaralama (madde 86, 87),

3. Cinsel hücum (madde 102),

4. Çocukların cinsel istismarı (madde 103),

5. Hırsızlık (madde 141,142),

6. Yağma (madde 148,149),

7. Uyuşturucu ya da uyarıcı madde imal ve ticareti (madde 188),

8. Bulaşıcı hastalıklara dair tedbirlere aykırı davranma (madde 195),

9. Fuhuş (madde 227),

10. Kötü muamele (madde 232),

c) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda yer alan suçlar.

d) 6/10/1983 tarihli ve 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 33 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirti edilen suçlar.

e) 10/6/1949 tarihli ve 5442 sayılı il İdaresi Kanununa dayanılarak ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal etme.

t) 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 3 üncü maddesinde belirti edilen suçlar (5271 S. K. m. 91).

*** Yakalama prosedürüne, gözaltına alma ve gözaltı zamanının uzatılmasına dair Cumhuriyet savcısının makalelı emrine karşı, yakalanan şahıs, müdafii ya da kanuni temsilcisi, eşi ya da birinci ya da ikinci derecede kan hısımı, derhal serbest bırakılmayı sağlamak amacıyla sulh ceza hâkimine başvurabilir. Sulh ceza hâkimi araştırmayi evrak üstünde yaparak derhâl ve nihayet yirmidört saat dolmadan müracaatyu sonuçlandırır. Yakalamanın ya da gözaltına alma ya da gözaltı zamanını uzatmanın yerinde bulunduğu kanısına varılırsa müracaat reddedilir ya da yakalananın derhâl tahkîkat evrakı ile Cumhuriyet Savcılığında hazır bulundurulmasına karar verilir (5271 S. K. m. 91).

*** Gözaltı zamanının dolması ya da sulh ceza hâkiminin kararı üstüne serbest bırakılan şahıs ile alakalı yakalamaya namacıyla olan fiille alakalı yeni ve yeterli kanıt elde edilmedikçe ve Cumhuriyet savcısının kararı olmadıkça bir daha aynı amaçla yakalama prosedürü uygulanamaz (5271 S. K. m. 91).

*** Cumhuriyet başsavcıları ya da vazifelendirecekleri Cumhuriyet savcıları, adli vazifelerinin gereği olarak, gözaltına alınan bireylerin bulundurulacakları nezarethaneleri, varsa ifade alma odalarını, bu bireylerin durumlarını, gözaltına alınma namacıyla ve vakitlerini, gözaltına alınma ile alakalı bütün kayıt ve prosedürleri denetler; sonucunu Nezarethaneye Alınanlar Defterine kaydederler (5271 S. K. m. 92).

*** BKNZ
AYSU – TÜRKİYE DAVASI
AKALIN – TÜRKİYE DAVASI
ULU VE DİĞERLERİ – TÜRKİYE DAVASI
YHGK 2012/4-48 E. 2012/133 K.
12.CD 2011/20114 E. 2012/12183 K.

Bir önceki yazımız olan Adli Yardım İstemli Boşanma Davası Dilekçesi başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.